De strijdwagen – een oude militaire revolutie

De strijdwagen is één van de innovaties die ooit de militaire balans volledig deed wankelen. Net als bij de longbow, het machinegeweer en het vliegtuig hadden vijandige legers geen idee hoe ze zich tegen dit compleet nieuwe wapen moesten verdedigen. Tot het ontstaan van de cavalerie was de strijdwagen instrumenteel in de verovering van grote gebieden op aarde.

De uitvinding van wiel en wagen

Het wiel, de basis van een wagen, werd op meerdere plekken op aarde op verschillende momenten bedacht. De nieuwe uitvinding werd gebruikt voor handkarren, speelgoed en pottenbakkerswielen. Eén van de allereerste volkeren, de Soemeriërs, probeerden de nieuwe vinding te gebruiken in de oorlog. Hun zware, lompe strijdwagens met massieve wielen werden voortgetrokken door moeilijk te temmen onagers (een wilde ezelsoort). Deze wagens dienden meer als taxi naar het slagveld dan als echte strijdwagen.

Blitzkrieg – strijdwagens veroveren het Midden-Oosten

De eerste echte strijdwagens werden rond 2.000 v.Chr. gemaakt in Centraal-Azië, waar ze voortgetrokken werden door getemde paarden. Die paarden waren veel kleiner dan de dieren die je in het fotoalbum van een moderne paardenfokker ziet. Daarom werd de strijdwagen lichter gemaakt met wielen voorzien van spaken en een ultralicht chassis. De volkeren die deze verbeterde, snelle wagens gebruikten, veroverden vervolgens grote delen van het Midden-Oosten. Veel strijdwagens bevatten twee soldaten: een chauffeur die de paarden mende en een boogschutter. Ze werden constant langs de tegenstanders gereden, die de snelle wagens niet konden bereiken en verlies na verlies leden.

Einde van de strijdwagen

De Hittieten en de Perzen vonden nieuwe gebruiksmogelijkheden voor de wagen. De zeisstrijdwagen (met draaiende zwaarden aan de wielassen) en de zware strijdwagen met drie bemanningsleden konden dwars door groepen infanteriesoldaten rijden. Toch was het einde van de strijdwagen in zicht. Nieuwe sterkere paardenrassen konden inmiddels bereden worden, waardoor de noodzaak van de dure wagens wegviel. De laatste strijdwagens werden rond het begin van de jaartelling door de Kelten gebruikt.